Mainboard là gì? Tìm hiểu cấu tạo, chức năng và tiêu chí chọn Mainboard chất lượng, phù hợp

Main máy tính, hay còn gọi là Mainboard, là một khía cạnh quan trọng trong lĩnh vực công nghệ mà những người đam mê nó chắc chắn đã biết hoặc từng nghe đến một lần. Hãy cùng khám phá chi tiết về khái niệm và cấu tạo chi tiết của Mainboard để hiểu rõ hơn về nó bạn nhé!

Mainboard là gì?

Mainboard còn được gọi là bo mạch chủ, là một bảng mạch điện tử chính trong máy tính, nơi kết nối các thành phần khác lại với nhau như CPU, RAM, ổ cứng, card đồ họa, card âm thanh và các thiết bị ngoại vi. Mainboard cũng có chứa các chip điều khiển và các khe cắm mở rộng để thêm các tính năng mới cho máy tính. Nó là trung tâm của hệ thống máy tính và quyết định khả năng xử lý, tương thích của máy tính.

Mainboard có vai trò gì đối với máy tính?

Mainboard là một trong những thành phần cơ bản của máy tính, có ảnh hưởng lớn đến hiệu năng và tính năng của máy. Mainboard có những chức năng, vai trò chính như sau:

• Kết nối các bộ phận khác của máy tính với nhau như CPU, RAM, ổ cứng, card màn hình, card âm thanh, card mạng, cổng USB, cổng HDMI, v.v.
• Điều phối việc truyền tải dữ liệu giữa các bộ phận trên Mainboard và giữa Mainboard với các thiết bị ngoại vi.
• Cung cấp nguồn điện cho các bộ phận trên Mainboard và điều chỉnh điện áp phù hợp với từng bộ phận.
• Là yếu tố quyết định đến sự tương thích, ổn định và tuổi thọ của máy tính.

Cơ chế hoạt động của Mainboard

Như đã được trình bày ở trên, Mainboard đóng vai trò như một trung tâm điều phối các hoạt động của máy tính. Việc kết nối các thiết bị khác nhau trong máy tính thông qua các đường truyền dữ liệu gọi là Bus. Bus có thể có nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào tốc độ và chức năng của chúng.

Một trong những thành phần quan trọng nhất của Mainboard là chipset, gồm hai chip cầu bắc và cầu nam. Chipset cầu bắc kết nối trực tiếp với CPU, RAM và GPU, nó có tốc độ cao và chịu trách nhiệm xử lý các dữ liệu phức tạp. Chipset cầu nam kết nối với các thiết bị lưu trữ như ổ cứng, ổ đĩa quang, USB và các thiết bị ngoại vi khác, nó có tốc độ thấp hơn và chịu trách nhiệm xử lý các dữ liệu đơn giản. Chipset cầu bắc và cầu nam cũng kết nối với nhau thông qua một Bus riêng.

Tốc độ Bus được điều chỉnh bởi chipset để phù hợp với tốc độ của các thiết bị kết nối. Nếu có sự chênh lệch quá lớn giữa tốc độ Bus và tốc độ thiết bị, sẽ gây ra hiện tượng nghẽn cổ chai, làm giảm hiệu suất của máy tính.

Những thành phần quan trọng trong Mainboard

Chipset

Chipset là một bộ phận quan trọng của Main Server, nó kết nối các thành phần khác nhau của máy tính với nhau. Chipset bao gồm hai chip chính là cầu bắc và cầu nam, có nhiệm vụ truyền tải dữ liệu giữa CPU, bộ nhớ, ổ cứng và các thiết bị ngoại vi. Ngoài ra, Chipset còn có thể tích hợp các chức năng khác như điều khiển RAID, cổng FireWire, đồ họa, âm thanh, USB để tăng hiệu năng và tính năng của Main Server. 

Tùy thuộc vào loại và seri của Main Server, Chipset có thể sẽ khác nhau về kiểu dáng, tốc độ và khả năng tương thích với các thành phần khác.

Socket

Socket là một thành phần quan trọng của máy tính, nó là nơi gắn CPU vào bo mạch chủ. Socket có nhiều loại khác nhau, tương ứng với các dòng CPU khác nhau. Vì vậy, khi lắp ráp máy tính, bạn cần lưu ý chọn Socket phù hợp với CPU và Mainboard của mình. Thành phần Socket này có chức năng truyền tải các tín hiệu điện và dữ liệu giữa CPU và bo mạch chủ, đảm bảo hoạt động ổn định của máy tính.

BIOS

BIOS là một phần mềm nhỏ được lưu trữ trong một chip bộ nhớ ROM trên Mainboard của máy tính. BIOS có nhiệm vụ khởi động hệ thống, kiểm tra phần cứng và cấu hình các thiết bị vào/ra cơ bản. BIOS cũng cung cấp một giao diện cho người dùng để thay đổi các thiết lập của máy tính theo ý muốn. Ngoài ra, nó còn có thể được nâng cấp hoặc thay thế để tăng hiệu năng và khả năng tương thích của máy tính.

CPU

CPU là viết tắt của Central Processing Unit, hay còn được gọi là bộ xử lý trung tâm có chức năng như bộ não của máy tính, là một trong những thành phần quan trọng nhất của hệ thống. CPU sẽ nhận, xử lý tỉ mỉ các dữ liệu và lệnh đầu vào từ các thiết bị ngoại vi, để có thể tạo ra các chỉ thị điều khiển và giải quyết mọi nhu cầu của máy tính.

Xem thêm: CPU là gì? Những thành phần cấu tạo nên CPU

Hệ thống Bus

Hệ thống Bus của Mainboard là một loại Bus máy tính độc lập, có nhiệm vụ liên kết các bộ phận quan trọng của một hệ thống máy tính.

Ngoài ra, hệ thống Bus còn tích hợp các chức năng của một Bus dữ liệu để truyền tải thông tin, một Bus địa chỉ để xác định đích đến của thông tin và cuối cùng là Bus điều khiển để xác định lệnh thực hiện.

Khe cắm ISA

Khe cắm ISA là viết tắt của "Industry Standard Architecture" có nhiệm vụ kết nối các thiết bị mở rộng khác nhau như card âm thanh, card đồ họa. Khe cắm ISA được phát triển từ Bus XT của IBM, và có thể truyền dữ liệu với tốc độ 8 bit hoặc 16 bit.

Khe cắm PCI

Khe cắm PCI (Peripheral Component Interconnect) là một chuẩn giao tiếp quan trọng trong máy tính, giúp các thành phần phần cứng như card âm thanh, modem gắn trong, và các linh kiện khác có thể tương thích và làm việc cùng nhau. Nó chịu trách nhiệm quyết định sự tương thích hiệu quả giữa các phần khác nhau trong hệ thống máy tính.

Khe cắm PCI Express

Khe cắm PCI Express, hay còn gọi là PCIe, là một chuẩn giao tiếp tiên tiến, vượt trội về tốc độ truyền dữ liệu so với chuẩn PCI truyền thống.

Thông thường, PCIe được sử dụng để kết nối các linh kiện như thẻ mở rộng và bộ nhớ RAM của máy tính với Mainboard. Điều này giúp tối ưu hóa hiệu suất, đảm bảo khả năng truyền tải dữ liệu nhanh chóng và hiệu quả.

Những điểm khác nhau của Mainboard trên laptop và trên PC

Mainboard trên laptop và trên PC có một số điểm khác biệt, chủ yếu liên quan đến kích thước, tính linh hoạt và hiệu năng.

Mainboard trên laptop thường nhỏ gọn hơn so với Mainboard trên PC, vì laptop cần tiết kiệm không gian và trọng lượng. Do đó, Mainboard trên laptop thường có ít khe cắm mở rộng hơn, và một số linh kiện như CPU, RAM hay card đồ họa có thể được hàn chặt vào mainboard, không thể tháo rời hay nâng cấp dễ dàng. Mainboard trên PC thì ngược lại, nó có kích thước lớn hơn, nhiều khe cắm hơn và cho phép thay đổi các linh kiện theo ý muốn của người dùng.

Mainboard trên laptop cũng thường có hiệu năng thấp hơn so với Mainboard trên PC, vì laptop cần tiết kiệm điện năng và giảm nhiệt độ. Do đó, Mainboard trên laptop thường sử dụng các linh kiện có công suất thấp hơn, chẳng hạn như CPU U-series hay card đồ họa tích hợp. Mainboard trên PC thì không bị giới hạn về điện năng hay nhiệt độ, nên có thể sử dụng các linh kiện mạnh mẽ hơn, chẳng hạn như CPU K-series hay card đồ họa rời.

Những điều trên cho ta thấy, Mainboard trên laptop và trên PC đều có những ưu và nhược điểm riêng. Mainboard trên laptop mang lại sự tiện lợi và di động, nhưng không cho phép nâng cấp hay tùy biến cao. Còn Mainboard trên PC mang lại sự linh hoạt và hiệu năng cao, nhưng không phù hợp với không gian hạn chế hay di chuyển thường xuyên.

Lưu ý cần biết để chọn được Mainboard phù hợp

Lựa chọn Socket phù hợp với CPU

Mỗi bộ xử lý (CPU) sẽ tương ứng với một loại kết nối Socket khác nhau. Để chọn được Mainboard phù hợp, bạn nên tìm kiếm trên Google với tên của CPU kèm theo loại Socket tương ứng để đảm bảo sự tương thích.

Đối với bo mạch trên laptop

Trong trường hợp của bo mạch trên laptop, bạn không cần phải quan tâm đến Socket vì CPU đã được hàn trực tiếp vào bo mạch. Thay vào đó, bạn nên tập trung vào khả năng nâng cấp các thành phần như RAM và bộ nhớ, để dễ dàng nâng cấp laptop của bạn trong tương lai.

Tổng kết

Qua bài viết này, hy vọng là bạn đã có cái nhìn rõ ràng về cấu trúc của Mainboard. Xin chân thành cảm ơn quý bạn đọc đã theo dõi và hy vọng sẽ gặp lại trong những bài viết tiếp theo.

Xem thêm:

• Tìm hiểu mainboard gaming khác gì mainboard thông thường?
• 11 thông số kỹ thuật trên mainboard bạn cần biết để build PC dễ dàng

Nếu bạn đang tìm kiếm những linh kiện và phụ kiện cho máy tính của mình, thì đừng quên tại FPT Shop luôn sẵn sàng mọi loại linh kiện, phụ kiện chính hãng, giá tốt cho bạn lựa chọn. Xem các sản phẩm tại đây: Linh kiện máy tính