ROM là gì? Chức năng của ROM, phân loại ROM và cách chọn ROM cho điện thoại, laptop

ROM hiểu một cách đơn giản là bộ nhớ trong hay dung lượng lưu trữ của một thiết bị, dung lượng ROM càng cao thì bạn càng lưu được nhiều dữ liệu. Trong bài viết này, hãy tìm câu trả lời chính xác nhất cho câu hỏi ROM là gì cũng như cách phân biệt RAM và ROM nhé.

ROM là gì?

ROM là viết tắt của cụm từ Read Only Memory - dịch ra tiếng Việt là Bộ nhớ chỉ đọc. ROM là loại bộ nhớ không khả biến dùng trong các máy tính hay hệ thống điều khiển, nơi mà dữ liệu chỉ được đọc ra mà không được phép ghi vào. Bộ nhớ ROM có chứa các chương trình giúp máy tính khởi động và nếu không có thành phần này thì chúng ta không thể sử dụng được máy tính.

Phân biệt RAM và ROM

Mặc dù cùng là bộ nhớ trên máy tính, điện thoại nhưng RAM và ROM là hai thành phần khác nhau. 

• Nếu như bộ nhớ ROM chỉ cho phép đọc thì RAM có thể vừa đọc vừa ghi dữ liệu. Đây là điểm khác biệt cốt lõi để chúng ta phân biệt RAM và ROM.
• Bản chất của RAM là bộ nhớ truy xuất ngẫu nhiên (Random Access Memory), nó có nhiệm vụ làm cầu nối trung gian giao tiếp giữa các tập tin hệ thống, chip xử lý và các ứng dụng trên thiết bị. Tuy nhiên, khi ngắt điện hoặc tắt máy, mọi dữ liệu lưu trên bộ nhớ truy xuất ngẫu nhiên đều được xóa sạch còn ROM thì không.

• Xét về thiết kế, ROM có kích thước nhỏ hơn RAM. ROM là một ổ đĩa quang bằng băng từ có nhiều chân được chế tạo bằng mối nối tiếp xúc với bảng mạch của máy tính. Trong khi đó, RAM là một thanh mỏng hình chữ nhật được lắp vào máy tính qua khe cắm trên bo mạch chủ. 
• Về chủng loại, ROM là bộ nhớ tĩnh, RAM là bộ nhớ khả biến.
• Về tốc độ, tốc độ truy cập dữ liệu và quá trình xử lý thông tin của ROM chậm hơn RAM.

• Về khả năng lưu trữ, ROM lưu trữ được ít dữ liệu hơn RAM, 1 chip ROM lưu trữ được 4MB - 8MB dữ liệu. Trong khi đó, dung lượng RAM từ 1GB - 256GB, thậm chí có thể nâng cấp cao hơn.
• Về khả năng thay đổi, mặc dù hiện nay có một số loại ROM mới có thể thay đổi, lập trình nhưng việc này là rất khó. Ngược lại, với RAM thì người dùng có thể dễ dàng truy cập hoặc thay đổi, lập trình dữ liệu.

ROM là bộ nhớ dùng để làm gì? Cấu trúc của ROM?

Như đã nói ở trên bộ nhớ ROM là nơi lưu trữ các chương trình hệ thống mà hãng sản xuất đã thiết lập sẵn bên trong máy và người dùng không thể thay đổi được những nội dung đó. 

Cấu trúc ROM được chia thành 2 phần cơ bản là: Cổng OR và bộ giải mã. Tuy nhiên, ROM trong máy tính lại có cấu trúc phức tạp hơn với 3 phần gồm: Bộ giải mã địa chỉ, bộ nhớ đệm đầu ra và máng thanh phi. Cụ thể:

• Bộ giải mã địa chỉ: Gồm bộ giải mã hàng và bộ giải mã cột với vai trò quyết định thanh ghi nào được phép đặt từ dữ liệu 8 byte của nó vào đường truyền.
• Bộ đệm đầu ra: Thành phần này sử dụng mạch đệm 3 trạng thái, quyết định mức độ dữ liệu cao hay thấp để từ đó đưa những dữ liệu này vào đường truyền.
• Máng thanh ghi: Bộ phận này là nơi lưu trữ dữ liệu đã được lập trình sẵn vào ROM và có sự sắp xếp theo ma trận vuông. Người dùng không thể lưu trữ thêm bất cứ dữ liệu nào vào những thanh ghi này.

Các loại ROM phổ biến

Sau khi đã hiểu được ROM là gì cũng như phân biệt RAM với ROM, bạn cần biết những loại ROM phổ biến trên thị trường hiện nay. Trong suốt quá trình phát triển, ROM được chia thành nhiều loại, có loại đã ngừng được sử dụng và có những loại vẫn đang rất thịnh hành. Dưới đây là 5 loại ROM phổ biến và còn được sử dụng hiện nay: 

PROM (Programmable Read Only Memory)

PROM hay còn gọi là Mask ROM. Nó được chế tạo bằng các mối nối, thuộc dạng WORM ROM, tức là Write Once Read Many. Bộ nhớ này chỉ có thể lập trình một lần và có giá thành rẻ nhất trên thị trường. PROM thường thấy trên điện thoại di động, thiết bị y tế, thẻ RFID,…

EAROM (Electrically Alterable Read Only Memory)

Loại ROM này có thể được lập trình lại, tuy nhiên do điện áp cấp không ổn định và việc lập trình lại khá khó khăn và bất tiện nên người ta đã nâng cấp EAROM lên thành một loại mới và đặt tên là EPROM.

EPROM (Erasable Programmable Read Only Memory)

EPROM hiểu đơn giản là bộ nhớ chỉ đọc có thể xóa và lập trình. Nó được chế tạo theo nguyên tắc phân cực tĩnh điện. Loại ROM này có thể xóa và ghi lại thông tin bằng tia cực tím với bước sóng xác định. 

EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read Only Memory)

EEPROM được hiểu là Bộ nhớ chỉ đọc có thể xóa và lập trình bằng điện. Nó được chế tạo bằng công nghệ bán dẫn, có thể xóa và ghi lại dữ liệu bằng điện, không cần sử dụng đến tia cực tím. Dữ liệu sẽ được ghi lại mà không cần lấy ra khỏi máy tính.

ROM FLASH

ROM FLASH là phiên bản nâng cấp của EEPROM, cho phép xóa hoặc ghi dữ liệu khoảng 512 byte với tốc độ nhanh hơn nhiều lần so với phiên bản tiền nhiệm.

Ngoài ra, ROM FLASH còn có hàng loạt ưu điểm khác như:

• Cho phép ghi lại dữ liệu mà không cần gỡ khỏi máy tính.
• Thời gian truy cập rất cao, khoảng 45 - 90 nano giây.
• Có thể chịu được nhiệt cao và áp suất lớn.
• Độ bền cao nhất trong số các loại ROM thịnh hành trên thị trường hiện nay. 

Bộ nhớ ROM FLASH được sử dụng nhiều trong một số thiết bị như: Máy ảnh kỹ thuật số, máy nghe nhạc MP3, ổ đĩa flash USB, modem, ổ cứng SSD.

Ưu điểm của ROM

• Dữ liệu trong ROM không bị mất khi máy tắt nguồn.
• Giá thành rẻ hơn so với bộ nhớ ngoài RAM.
• ROM thuộc dạng bộ nhớ trong, không yêu cầu cập nhật mới.
• Các loại ROM mới có dung lượng lưu trữ lớn, bền bỉ, chịu nhiệt tốt. 

Nên chọn dung lượng ROM bao nhiêu là đủ?

ROM là gì? Có những loại ROM nào, đặc điểm ra sao? Tất cả đều đã được giải thích ở trên. Tiếp theo sẽ là cách chọn ROM phù hợp khi mua máy tính, điện thoại,...

Với điện thoại, máy tính bảng

Thời điểm hiện tại, smartphone thường có bộ nhớ ROM ở mức 128GB cho đa số các dòng sản phẩm. Tuy nhiên, nếu điều kiện tài chính hạn hẹp thì bạn có thể chọn những dòng máy có dung lượng ROM 64GB.

Nhu cầu quay video, chụp ảnh và cài đặt ứng dụng của một người dùng bình thường sẽ chiếm từ 10GB - 15GB bộ nhớ. Tuy nhiên, nếu bạn là người thích quay chụp hoặc có nhiều file dữ liệu lớn cần lưu trữ dữ thì nên chọn những thiết bị có dung lượng cao hơn, như 256GB để có thể lưu trữ thoải mái.

Máy tính bảng cũng vậy, dù trên thị trường có những sản phẩm sở hữu ROM 64GB nhưng bạn cũng không nên chọn, thay vào đó ROM 128GB sẽ là lựa chọn tốt hữu ích hơn rất nhiều.

Với laptop, PC

Còn với máy tính bàn hay laptop, một số mẫu máy tính giá rẻ cơ bản sẽ có ổ cứng EMCC với bộ nhớ khá thấp từ 16GB. Nếu nhu cầu chỉ là mua về xem phim, duyệt web thì bạn không cần lo lắng quá nhiều. Tuy nhiên, nếu để làm việc hay học tập thì không nên chọn loại 16GB.

Ổ cứng SSD hiện nay đang có mức giá tốt với dung lượng từ 120GB. Vậy nên nếu bạn đang có nhu cầu mua laptop thì nên cân nhắc những thiết bị có ổ cứng SSD từ 120GB trở lên như: 128GB, 256GB, 512GB, 1TB hoặc cao hơn.

Tạm kết

Như vậy, bài viết đã giúp bạn trả lời câu hỏi ROM là gì cũng như cấu trúc ROM và các loại ROM phổ biến. Hy vọng thông tin này hữu ích cho bạn.

Xem thêm:

• VRAM là gì? Đây là mọi thứ bạn cần biết về VRAM
• DRAM là gì? Ưu và nhược điểm của DRAM

Nếu bạn đang tìm kiếm cho mình chiếc smartphone hoặc laptop chất lượng đáp ứng tốt các nhu cầu sử dụng hàng ngày thì đừng bỏ qua cơ hội sở hữu sản phẩm tốt với giá cạnh tranh tại FPT Shop nhé.

Xem thêm laptop bán chạy giá tốt tại đây:

• Laptop bán chạy