Hướng dẫn dành cho người mới bắt đầu: Làm quen với ChatGPT từ A đến Z

Nếu bạn chưa từng sử dụng ChatGPT hoặc vẫn đang tò mò về công dụng thực sự của AI hội thoại thì bài viết này sẽ là bước khởi đầu rõ ràng và thực tế nhất để bạn làm quen và tận dụng sức mạnh của nó.

Hiểu đúng về ChatGPT

ChatGPT là một trí tuệ nhân tạo hội thoại, được xây dựng dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). Nói một cách đơn giản, nó dự đoán câu trả lời phù hợp nhất dựa trên hàng tỷ mẫu ngôn ngữ mà nó đã được huấn luyện. Khả năng của ChatGPT bao gồm:

• Trả lời câu hỏi, giải thích kiến thức
• Viết email, blog, bài luận, CV
• Tóm tắt văn bản dài
• Viết và sửa code
• Dịch thuật đa ngôn ngữ
• Lập kế hoạch công việc, du lịch, ngân sách
• Phân tích file Excel, PDF hoặc bảng biểu

Dù rất mạnh mẽ nhưng ChatGPT không phải chuyên gia pháp lý hay bác sĩ. Nó có thể đưa ra gợi ý hữu ích nhưng người dùng vẫn cần xác minh thông tin từ các nguồn chính thống, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, tài chính, luật pháp.

Cách sử dụng ChatGPT

Bạn có thể truy cập ChatGPT thông qua:

• Website: chat.openai.com
• Ứng dụng mobile: Có mặt trên App Store và Google Play

Hãy tạo tài khoản miễn phí hoặc nâng cấp lên ChatGPT Plus (20 USD (khoảng 521 nghìn đồng/tháng) để sử dụng GPT-4o, đây là phiên bản nhanh hơn, thông minh hơn và hỗ trợ phân tích file, dùng giọng nói, đọc ảnh…

Khi bắt đầu, bạn chỉ cần nhập câu hỏi hoặc yêu cầu và ChatGPT sẽ phản hồi ngay lập tức. Bạn có thể hỏi tiếp, chỉnh lại yêu cầu hoặc gợi ý cụ thể hơn để có kết quả chính xác hơn.

Sử dụng hiệu quả, bạn hỏi thế nào, ChatGPT sẽ trả lời thế ấy

Khác với tìm kiếm truyền thống, ChatGPT cần bạn diễn đạt rõ ràng và có mục tiêu cụ thể. Câu lệnh càng chi tiết, kết quả càng sát nhu cầu. Một số nguyên tắc “vàng” bao gồm:

• Viết đầy đủ ngữ cảnh: Bạn là ai, cần gì
• Tránh chung chung như “viết giúp tôi” mà hãy nói rõ: Viết cái gì, giọng văn ra sao, dài bao nhiêu
• Đối thoại lại nếu chưa đúng ý – ChatGPT “học” qua từng lượt chat
• Luôn kiểm tra thông tin nếu liên quan đến dữ liệu quan trọng
• Đừng chia sẻ các thông tin cá nhân như số điện thoại, CCCD, tài khoản ngân hàng – vì ChatGPT không lưu trữ nhưng bạn vẫn nên giữ an toàn dữ liệu riêng tư.

Gợi ý tình huống sử dụng ChatGPT một cách thực tế

Sức khỏe:
“Tôi 36 tuổi, chuẩn bị làm IVF. Chỉ số AMH thấp. Gợi ý cho tôi chế độ ăn phù hợp trong thời gian chuẩn bị.”
→ ChatGPT có thể cung cấp gợi ý ăn uống hợp lý, nhưng không thay thế tư vấn y khoa.

Quản lý tài chính doanh nghiệp nhỏ:
Gắn file Excel chi phí → ChatGPT phân tích và đề xuất phương án tiết kiệm ngân sách hiệu quả.

Lên kế hoạch cá nhân:
Tạo lịch trình 3 ngày du lịch Đà Lạt cho nhóm 4 người, ưu tiên ăn uống và nghỉ dưỡng.

Các tính năng thú vị khác trên ChatGPT

• Make a plan: Lên lịch ăn kiêng, tập thể dục, học ngoại ngữ
• Voice chat: Trò chuyện bằng giọng nói (qua app di động)
• Analyze file: Phân tích tài liệu, bảng tính đính kèm
• Surprise me: Đề xuất ngẫu nhiên để khám phá tính năng mới

• Memory (tùy chọn): ChatGPT sẽ “ghi nhớ” một số sở thích, thói quen của bạn để phản hồi phù hợp hơn qua thời gian

Sử dụng ChatGPT đúng cách là một công cụ hỗ trợ, không thay thế tư duy

AI không thay bạn ra quyết định, nhưng có thể giúp bạn ra quyết định tốt hơn. Tận dụng ChatGPT như một trợ lý ý tưởng, người giúp bạn viết nháp, tổ chức thông tin, tổng hợp dữ liệu chứ không phải “phán xử cuối cùng”.

• Hãy kiểm tra lại thông tin với nguồn chính thống
• Dùng AI có trách nhiệm, tránh vi phạm bản quyền hoặc đạo đức
• Biến ChatGPT thành một công cụ mở rộng năng lực chứ không thay thế tư duy cá nhân

Tóm lại, nếu bạn muốn viết nội dung nhanh hơn, tìm ý tưởng hiệu quả hơn, tổ chức công việc tốt hơn hay đơn giản là có một người bạn thông minh để hỏi chuyện mỗi ngày thì ChatGPT đều có thể giúp. Điều duy nhất bạn cần làm là học cách đặt câu hỏi đúng.

Và từ đó, bạn sẽ không chỉ dùng ChatGPT, mà còn học được cách khai thác sức mạnh của AI theo cách phù hợp nhất với mình.

Nguồn: CNET