CLI là gì? Cập nhật những lợi ích tuyệt vời và cách thức hoạt động cơ bản của CLI

CLI là gì? Giao diện tương tác dòng lệnh cơ bản nhằm tăng tốc độ truyền tải thông tin. Tiện ích được đánh giá cao trong việc tự động hóa công việc. Vậy nguyên lý hoạt động của CLI như thế nào? Ý nghĩa và vai trò ứng dụng công cụ ra sao? Mời bạn cùng FPT Shop cập nhật những kiến thức quan trọng dưới đây. 

Giải thích CLI là gì?

CLI là viết tắt của "Command Line Interface". Đây là một phương thức giao tiếp giữa người dùng và một chương trình máy tính thông qua việc nhập lệnh và thực thi các chức năng. Trong môi trường CLI, người dùng tương tác với hệ thống bằng cách nhập các lệnh và tham số thay vì sử dụng giao diện đồ họa. 

CLI thường được sử dụng trong việc quản lý hệ thống, cài đặt phần mềm và thực hiện các tác vụ kỹ thuật. Tiện ích phù hợp với hầu hết các hệ điều hành, bao gồm các hệ điều hành phổ biến như Windows, MacOS và các hệ điều hành dựa trên Linux như Ubuntu, Centos, Debian. 

Trong hệ điều hành từ dòng lệnh, CLI được sử dụng để thực hiện các tác vụ quản lý hệ thống, cài đặt phần mềm, tương tác với tập tin và thư mục. Tiện ích hỗ trợ người dùng hoàn thành các tác vụ khác mà không cần sử dụng giao diện đồ họa.

Lợi ích nhận được khi sử dụng CLI

Người dùng sẽ nhận được rất nhiều lợi ích khi sử dụng Command Line Interface (CLI) trong công việc kỹ thuật và quản lý hệ thống:

Tốc độ và hiệu suất

CLI cho phép người dùng thực hiện các tác vụ nhanh chóng thông qua việc nhập lệnh và các thao tác phím. Nền tảng có tác dụng giúp tăng tốc độ thực hiện công việc so với việc sử dụng giao diện đồ họa.

Tính linh hoạt

Cách hoạt động của CLI cho phép người dùng tùy chỉnh, tự định nghĩa các lệnh và kịch bản để tự động hóa các tác vụ phức tạp, giúp tối ưu hóa quản lý và xử lý dữ liệu. Công nghệ hỗ trợ người dùng kiểm soát mạnh mẽ để tùy chỉnh hệ thống, thực hiện các tác vụ kỹ thuật phức tạp một cách chính xác.

Hiệu quả với các máy chủ 

CLI là công cụ hiệu quả khi làm việc với các máy chủ từ xa thông qua SSH. Nền tảng cho phép quản lý và thao tác với hệ thống mà không cần phải trực tiếp kết nối với giao diện đồ họa.

Tuy nhiên, việc sử dụng CLI đòi hỏi người dùng phải học hỏi và nhớ các lệnh, cú pháp và tùy chọn. Chương trình không phải lúc nào cũng phù hợp với tất cả người dùng vì điều kiện này. Đặc biệt là những người không quen thuộc với môi trường dòng lệnh.

Hạn chế cần biết khi dùng CLI

Khi sử dụng Command Line Interface (CLI), người dùng có thể đối mặt với một số hạn chế sau:

• Đòi hỏi kiến thức kỹ thuật: Sử dụng CLI đòi hỏi người dùng phải học hỏi và thuộc lệnh, cú pháp. Điều này có thể trở thành thách thức lớn đối với người dùng không có kinh nghiệm kỹ thuật.
• Trực quan hóa yếu: CLI không cung cấp giao diện đồ họa nên có thể khó khăn cho người dùng mới học và có thể gây ra nhầm lẫn hoặc lỗi do nhập sai lệnh.
• Khó khăn trong thao tác với các tác vụ đơn giản: Trong một số trường hợp, thao tác với CLI có thể tốn nhiều thời gian hơn so với việc sử dụng giao diện đồ họa đối với các tác vụ đơn giản.
• Gia tăng nguy cơ lỗi: Việc phải nhập lệnh và cú pháp có thể tạo ra nguy cơ phạm lỗi cao hơn so với việc sử dụng giao diện đồ họa.

Quá trình hoạt động từ công cụ CLI

Nguyên tắc hoạt động của Command Line Interface được xác định bởi cách mà người dùng tương tác với hệ thống thông qua việc nhập lệnh và thực thi các chức năng. Dưới đây là cách CLI hoạt động:

• Nhập lệnh: Người dùng nhập các lệnh và tùy chọn cụ thể vào dòng lệnh để chỉ định chức năng hay tác vụ muốn thực thi.
• Xử lý và thực thi: Hệ thống xử lý và thực thi lệnh được nhập vào, thực hiện các chức năng tương ứng với lệnh đó.
• Trả về kết quả: Sau khi thực hiện xong, hệ thống sẽ trả về kết quả của lệnh, thường là thông tin hoặc trạng thái sau khi thực thi.

Nguyên tắc hoạt động này cho phép người dùng tương tác trực tiếp với hệ thống một cách linh hoạt và tùy chỉnh. Từ đó giúp người dùng thực hiện các tác vụ kỹ thuật và quản lý hệ thống một cách hiệu quả hơn.

Ví dụ minh họa

Bạn có thể tham khảo cách thức hoạt động của Command Line Interface (CLI) có thể là việc tạo một thư mục mới trên hệ thống tập tin. Dưới đây là quá trình thực hiện bằng CLI được phân tích cụ thể:

• Nhập lệnh: Người dùng sẽ nhập lệnh "mkdir" theo sau là tên thư mục mới mà họ muốn tạo, ví dụ "mkdir new_folder".
• Xử lý và thực thi: Hệ thống sẽ nhận lệnh "mkdir new_folder" và thực hiện chức năng tạo thư mục mới.
• Trả về kết quả: Nếu quá trình thực thi thành công, hệ thống sẽ không có bất kỳ thông báo nào xuất hiện. Người dùng có thể kiểm tra xem thư mục mới đã được tạo bằng cách sử dụng lệnh "ls" để liệt kê các tập tin và thư mục trong thư mục hiện tại.

Trong ví dụ này, người dùng đã nhập lệnh "mkdir" để chỉ định chức năng tạo thư mục mới. Hệ thống xử lý lệnh này bằng cách tạo một thư mục mới có tên là "new_folder".

Sau khi thực thi xong, kết quả sẽ là việc tạo thành công một thư mục mới trên hệ thống tập tin. Qua đây, chúng ta có thể thấy rằng CLI cho phép người dùng tương tác trực tiếp với hệ thống thông qua các lệnh cụ thể để thực hiện các chức năng quản lý hệ thống và tập tin.

Sự khác biệt giữa GUI và CLI là gì?

GUI (Giao diện người dùng đồ họa) và CLI (Giao diện dòng lệnh) là hai cách tương tác cơ bản giữa người dùng và hệ thống. Dưới đây là sự khác biệt chính giữa hai nền tảng:

Giao diện

• GUI: Sử dụng các phần mềm đồ họa để tạo một giao diện trực quan với các biểu tượng, menu và cửa sổ để tương tác.
• CLI: Use command line or command line window để người dùng nhập lệnh và thực hiện các chức năng.

Tương tác

• GUI: Cho phép người dùng tương tác với hệ thống thông qua chuột, bàn phím và các phần mềm đồ họa.
• CLI: Lệnh nhập của người dùng được yêu cầu và các công cụ tùy chọn từ bàn phím để thực hiện các chức năng.

Thao tác với tệp và thư mục

• GUI: Người dùng có thể thực thi các thao tác trên tệp và thư mục thông qua các biểu tượng và đa dạng menu.
• CLI: Thực hiện các thao tác trên tệp và thư mục thông qua các lệnh có thể như "ls" để liệt kê, "mkdir" để tạo thư mục, "rm" để xóa, vv.

Độ phức tạp

• GUI: Thường dễ sử dụng và thân thiện với người dùng, đặc biệt là người dùng không có kỹ thuật.
• CLI: Người dùng yêu cầu có kiến ​​thức kỹ thuật về các lệnh và cú pháp, có thể phức tạp hơn đối với người dùng không có kinh nghiệm.

Cách khởi động CLI trên Windows, Macos, Linux

Dưới đây là hướng dẫn cách khởi động Command Line Interface (CLI) trên ba hệ điều hành phổ biến là Windows, macOS và Linux. Bạn có thể tham khảo để ứng dụng trong quá trình làm việc của mình. 

Hệ điều hành Windows

Để mở Command Prompt (CLI) trên Windows, bạn có thể sử dụng các cách sau:

• Sử dụng hộp tìm kiếm Windows: Nhập "cmd" vào hộp tìm kiếm và chọn "Command Prompt" từ kết quả tìm kiếm.
• Sử dụng phím tắt: Bấm "Windows + R" để mở hộp thoại "Run", nhập "cmd", và nhấn Enter.
• Từ File Explorer: Mở File Explorer, chuyển đến thư mục bạn muốn làm việc, sau đó nhấp phải và chọn "Open command window here" (Windows 7) hoặc "Open powershell window here" (Windows 10).

Hệ điều hành macOS

Để mở Terminal (CLI) trên macOS, bạn có thể làm như sau:

• Từ Finder: Mở Finder, điều hướng đến Applications (Ứng dụng) > Utilities (Tiện ích), và sau đó mở Terminal.
• Sử dụng Spotlight: Sử dụng phím tắt "Command + Space" để mở Spotlight, sau đó nhập "Terminal" và nhấn Enter.

Hệ điều hành Linux

Trên môi trường Linux, cách mở CLI có thể khác nhau tùy thuộc vào bản phân phối cụ thể, nhưng phổ biến nhất có thể là:

Sử dụng bất kỳ phần mềm terminal nào được cài đặt trước đó. Ví dụ, Terminal trên Ubuntu, GNOME Terminal trên Fedora, Konsole trên KDE, và nhiều loại terminal khác tùy thuộc vào bản phân phối Linux cụ thể mà bạn đang sử dụng.

Chú ý rằng các phím tắt và cách mở CLI có thể thay đổi tùy từng phiên bản hệ điều hành cụ thể. Tuy nhiên, thông qua các cách trên, bạn có thể dễ dàng khởi động CLI trên Windows, MacOS và Linux.

Một số lưu ý quan trọng khi sử dụng CLI

Như vậy, bạn có thể hiểu CLI là gì và cách thức khởi động công cụ hiệu quả. Trong phần tiếp theo cập nhật một số lưu ý quan trọng mà bạn nên biết để tận dụng dòng lệnh chuẩn xác: 

• Lệnh và Tùy chọn: Hãy chắc chắn rằng bạn đã hiểu rõ mục đích và tác động của từng lệnh và tùy chọn trước khi thực hiện. Sử dụng "man" hoặc "help" để đọc tài liệu hướng dẫn cho các lệnh cụ thể.
• Quyền truy cập: Tránh sử dụng CLI dưới tài khoản quản trị (administrator/root) khi không cần thiết, vì điều này có thể dẫn đến việc thực hiện các thay đổi không cẩn thận đối với hệ thống.
• Sao lưu: Trước khi thực hiện các thao tác quan trọng thông qua CLI, hãy đảm bảo rằng bạn đã sao lưu dữ liệu quan trọng hoặc tạo bản ghi (snapshot) của hệ thống nếu cần thiết.
• Kỹ thuật xác nhận: Khi thực hiện các thay đổi nhạy cảm, hãy đảm bảo rằng bạn đã xác nhận lại tác động của lệnh hoặc tùy chọn trước khi thực hiện.
• Lệnh với quyền cao: Tránh sử dụng lệnh với quyền cao hoặc thực hiện các thay đổi hệ thống một cách không cân nhắc, đặc biệt khi không hiểu rõ tác động của chúng.
• Cẩn thận với wildcard và xóa tệp/thư mục: Khi sử dụng wildcard (*) hoặc lệnh xóa (rm trong Unix/Linux), hãy kiểm tra kỹ lưỡng trước khi thực hiện để tránh xóa các tệp/thư mục quan trọng.
• Tạm dừng trước khi thực hiện: Trước khi nhấn Enter để thực thi một lệnh, hãy đảm bảo rằng bạn đã kiểm tra kỹ lưỡng và xác nhận một lần nữa.

Tạm kết

CLI là gì? Thắc mắc đã được FPT Shop giải đáp thông qua những chia sẻ thú vị như trên. Hy vọng bạn đã hiểu về lợi ích và tính ứng dụng của công cụ này. Từ đó, người dùng có thể sử dụng CLI để nâng cao hiệu suất công việc của mình. 

Mời bạn xem thêm:

• Lỗi 404 là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục phổ biến, hiệu quả nhất hiện nay
• Giải đáp: Authentic là gì? Cùng một số thuật ngữ khác liên quan đến Authentic

Bên cạnh đó, FPT Shop cung cấp rất nhiều dòng máy tính xách tay giá tốt và chất lượng. Bạn có thể tham khảo thêm những sản phẩm chính hãng tại đây: Laptop