Than hoạt tính là gì và có công dụng như thế nào?

Trong bài này sẽ giúp bạn tìm hiểu về than hoạt tính và các công dụng của nó trong thực tế ra sao.

Than hoạt tính là gì?

Than hoạt tính còn được gọi là carbon hoạt tính (Activated Carbon) là một dạng carbon được xử lí để có những lỗ rỗng nhỏ ở kích thước phân tử, từ đó tăng diện tính bề mặt tiếp xúc và giúp cho than hoạt tính có được tính chất hấp thụ rất cao. Than hoạt tính được tạo ra bằng cách đốt các nhiên liệu giàu cacbon như gỗ, than đá, gáo dừa, tre ở nhiệt độ cao từ 600 đến 900 độ C trong điều kiện yếm khí.

Thỉnh thoảng than hoạt tính cũng có thể được thu từ than sinh học, ngoài ra loại than hoạt tính thu từ than đá hay cốc sẽ được gọi là than đá hoạt tính hoặc cốc hoạt tính.

Hiện nay, than hoạt tính được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp để làm chất khử khuẩn, lọc khuẩn trong nước hoặc không khí.

Các loại than hoạt tính và công dụng của chúng

Than hoạt tính được chia làm nhiều loại dựa theo kích thước, và mỗi loại đều có công dụng đặc thù riêng.

1. Than hoạt tính dạng bột

Là loại than hoạt tính được nghiền thành bột mịn có kích thước siêu nhỏ từ 0.2mm đến 0.5mm, cho diện tích tiếp xúc lớn. Loại này có giá thành rẻ và được sử dụng nhiều trong pha chế hóa chất như mỹ phẩm, kem đánh răng, ngoài ra còn là thành phần chủ yếu trong các màng lọc nước RO hoặc được dùng để bổ trợ trong các hệ thống xử lí nước phèn công nghiệp.

2. Than hoạt tính dạng hạt

Là loại than hoạt tính có kích thước li ti ngẫu nhiên từ 0.2mm đến 5mm. Than hoạt tính dạng hạt khó bị rửa trôi hơn dạng bột nên thường được dùng làm thành phần trong bộ lọc nước sinh hoạt hoặc xử lí nước thải công nghiệp.

3. Than hoạt tính dạng viên nén

Về cơ bản đây là than hoạt tính dạng bột nhưng được nén lại thành những viên hình trụ có đường kính từ 0.8mm đến 5mm. Cấu trúc này cho viên than có khả năng hấp thụ mạnh hơn dạng hạt nhưng vẫn cứng cáp và bền bỉ, khó bị rửa trôi hơn dạng bột, do đó thường được sử dụng để lọc khí độc.

4. Than hoạt tính dạng ống

Là loại than hoạt tính được nén thành những ống hình trụ rỗng ruột lớn đường kính từ 1-5cm. Than hoạt tính dạng ống thường được dùng để trang bị trong những hệ thống lọc lớn trong nhà máy hoặc các cơ sở công nghiệp.

5. Than hoạt tính dạng tấm

Đây thực chất là những miếng mút được tẩm bột than hoạt tính, thường được dùng để làm tấm lọc không khí.

Ứng dụng của than hoạt tính trong thực tế

1. Xử lí nước

Than hoạt tính là lớp lọc quan trọng trong xử lí nước thải lẫn nước sinh hoạt hay nước uống, giúp loại bỏ các chất hữu cơ, chất hóa học và tạp chất hòa tan trong nước.

Xem thêm: Các loại lõi lọc nước phổ biến nhất hiện nay

2. Xử lí mùi hôi và khí thải

Than hoạt tính cũng được sử dụng rộng rãi để khử mùi hôi trong không khí và lọc bớt nhiều chất độc trong không khí, chủ yếu nhất là dùng trong khẩu trang y tế và mặt nạ phòng độc. Hiện nay các máy hút bụi, máy lọc không khí, máy lọc khử mùi đều có sử dụng than hoạt tính trong lớp màng lọc của mình.

Xem thêm: Những hãng máy lọc không khí tốt nhất năm 2021

3. Khử độc trong cơ thể

Trong thành phần của nhiều loại thuốc đường ruột đều có chứa than hoạt tính đã được xử lí y tế, lượng than này khi vào cơ thể sẽ có thể hấp thụ các chất độc rồi được thải ra ngoài theo đường tiêu hóa, giúp điều trị các triệu chứng đầy hơi, tiêu chảy, đau dạ dày, trúng thực, v.v…

4. Xử lí kim loại

Trong công nghiệp, than hoạt tính thường được dùng để chiết xuất các kim loại quý như vàng hay bạc, ngoài ra còn dùng để điều chế dung dịch mạ điện.

5. Làm thành phần bổ sung trong mỹ phẩm

Với đặc tính hấp thụ cao của mình, than hoạt tính cũng được dùng như một thành phần bổ sung trong một số loại mỹ phẩm, sữa rửa mặt, kem đánh răng, mặt nạ dưỡng da để hút bớt bụi bẩn hay độc tố từ lỗ chân lông. Loại than hoạt tính này thường được thu từ than tre.

Xem thêm:

• Máy lọc không khí là gì và có nên mua không?
• Dòng máy hút bụi nào tốt? Nên mua máy hút bụi loại nào?