Tìm hiểu hệ quản trị cơ sở dữ liệu là gì? Những hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến hiện nay

Với sự phát triển thần tốc của khoa học công nghệ, dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong mọi mặt của đời sống xã hội. Để quản lý, khai thác, trích xuất dữ liệu hiệu quả, các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân cần có hệ quản trị cơ sở dữ liệu. Vậy hệ quản trị cơ sở dữ liệu là gì? Để giải đáp được câu hỏi trên hãy theo dõi nội dung dưới đây.

Hệ quản trị cơ sở dữ liệu là gì?

Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (Database Management System - DBMS) là một hệ thống phần mềm giúp quản lý, lưu trữ, truy xuất và chỉnh sửa các dữ liệu một cách có tổ chức và hiệu quả. DBMS là “cầu nối" giữa cơ sở dữ liệu và người dùng hoặc các ứng dụng để thực hiện các hoạt động tạo, truy vấn, sửa đổi và xóa dữ liệu.

Hay hiểu đơn giản, hệ quản trị cơ sở dữ liệu là hệ thống tự động hỗ trợ người dùng kiểm soát các thông tin, tạo dựng, cập nhật và duy trì các cơ sở dữ liệu.

Cấu trúc của hệ quản trị cơ sở dữ liệu bao gồm những gì?

Cấu trúc chính của hệ quản trị cơ sở dữ liệu thường được chia thành:

Thao tác với DBMS

Các thao tác chính này gồm các thay đổi sơ đồ, các truy vấn và các thay đổi dữ liệu. Cụ thể các truy vấn sẽ là những yêu cầu về dữ liệu, hỏi đáp trong DBMS. Các thay đổi sơ đồ là việc thay đổi của người dùng quản trị cơ sở dữ liệu như tạo lập cơ sở dữ liệu mới hoặc thay đổi cấu trúc sơ đồ cơ sở dữ liệu. Thay đổi dữ liệu bao gồm việc xóa, cập nhật, sửa đổi dữ liệu trong hệ cơ sở dữ liệu. Các thao tác này sẽ nằm ở phần đỉnh của cấu trúc hệ quản trị cơ sở dữ liệu.

Bộ xử lý câu hỏi

Phần này chịu trách nhiệm xử lý các truy vấn từ người dùng. Các nhiệm vụ thực hiện trong bộ xử lý câu hỏi gồm phân tích các truy vấn, tạo các kế hoạch thực thi và thực thi kế hoạch.

Bộ quản lý lưu trữ

Có trách nhiệm lưu trữ, truy xuất dữ liệu trên các thiết bị lưu trữ như đĩa cứng, bộ nhớ. 

Bộ quản lý giao dịch

Bộ quản lý giao dịch bao gồm cả bộ quản lý lưu trữ và bộ xử lý câu hỏi, thực hiện các nhiệm vụ bảo đảm tính toàn vẹn, tính nhất quán và tính phục hồi của dữ liệu.

Dữ liệu và siêu dữ liệu

Đây là thành phần gồm các dữ liệu, thông tin về dữ liệu như cấu trúc, các ràng buộc và thuộc tính của dữ liệu. Lớp dữ liệu và siêu dữ liệu nằm ở phần đáy của kiến trúc DBMS, là thành phần chính để tạo nên hệ quản trị cơ sở dữ liệu.

Xem thêm: Phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu là gì? Các tính năng chính và ưu điểm

Những đặc điểm của hệ quản trị cơ sở dữ liệu là gì?

Hệ quản trị cơ sở dữ liệu có một số đặc điểm sau:

• DBMS có tính bảo mật cao, cung cấp các cơ chế để bảo vệ dữ liệu khỏi bị mất cắp thông tin qua tài khoản và mật khẩu.
• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu có thể sử dụng để lưu trữ, quản lý nhiều loại dữ liệu khác nhau.
• Cho phép mở rộng để đáp ứng nhu cầu của các ứng dụng có quy mô lớn. 
• Ứng dụng các kỹ thuật tối ưu hóa nhằm truy xuất dữ liệu, cập nhật thông tin nhanh chóng và hiệu quả.
• Tập trung dữ liệu vào một nơi duy nhất, ví dụ như máy chủ, giúp người dùng dễ dàng truy cập dữ liệu từ bất kỳ vị trí nào.
• Có thể chia sẻ và xử lý dữ liệu đa người dùng.
• Hỗ trợ triển khai trên các nền tảng đa dạng.
• DBMS tuân thủ theo tính chất ACID, gồm Atomicity (tính nguyên tử), Consistency (tính nhất quán), Isolation (tính độc lập), Durability (tính bền vững).

Phân loại hệ quản trị cơ sở dữ liệu

Hiện nay có nhiều hệ quản trị cơ sở dữ liệu được phân loại theo các tiêu chí khác nhau. Dưới đây là những cách phân loại hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến:

Theo mô hình dữ liệu

• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ: Đây là hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến nhất. Các dữ liệu được tổ chức dưới dạng bảng có hàng, cột ràng buộc để lưu trữ và quản lý dữ liệu.
• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu phi quan hệ: Các dữ liệu được tổ chức không theo mô hình quan hệ, thường dùng để quản lý, lưu trữ dữ liệu phi cấu trúc như văn bản, video, hình ảnh.

Theo cách lưu trữ

• Lưu trữ trên bộ nhớ: Lưu trữ dữ liệu trong bộ nhớ RAM để cung cấp tốc độ truy xuất nhanh.
• Lưu trữ trên đĩa cứng: Các dữ liệu được lưu trữ trên đĩa cứng.

Theo mức độ phân tán

• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu cục bộ: Dữ liệu được lưu trữ trên máy tính cục bộ, được sử dụng cho các ứng dụng nhỏ và có quy mô vừa phải.
• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu phân tán: Là loại hệ quản trị cơ sở dữ liệu lưu trữ dữ liệu trên nhiều máy tính, được sử dụng cho các ứng dụng có quy mô lớn và có yêu cầu khả năng mở rộng cao.

Các chức năng chính của hệ quản trị cơ sở dữ liệu là gì?

Hệ quản trị cơ sở dữ liệu cung cấp nhiều chức năng quan trọng, bao gồm:

• Tạo và quản lý cơ sở dữ liệu: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu giúp người dùng tạo lập cơ sở dữ liệu, cấu trúc của cơ sở dữ liệu, thêm, sửa và xóa dữ liệu trong cơ sở dữ liệu.
• Truy vấn dữ liệu: DBMS cung cấp các công cụ để người dùng truy vấn dữ liệu trong cơ sở dữ liệu, chẳng hạn như ngôn ngữ truy vấn SQL.
• Bảo mật dữ liệu: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu có chức năng giúp bảo vệ dữ liệu khỏi các truy cập trái phép, chẳng hạn như sử dụng các cơ chế xác thực và cấp phép.
• Sao lưu, khôi phục dữ liệu: Chức năng của DBMS là giúp khôi phục, sao lưu dữ liệu trong trường hợp dữ liệu bị mất hoặc bị hỏng.

Những hệ quản trị cơ sở dữ liệu được sử dụng phổ biến

MySQL

MySQL hoạt động theo mô hình client-server, trong đó máy khách (client) là ứng dụng truy cập cơ sở dữ liệu và máy chủ là nơi lưu trữ cơ sở dữ liệu. MySQL sử dụng ngôn ngữ truy vấn cấu trúc (Structured Query Language - SQL) để truy vấn dữ liệu trong cơ sở dữ liệu. Đây là một hệ quản trị cơ sở dữ liệu linh hoạt và mạnh mẽ được nhiều doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trên khắp thế giới sử dụng. Một số điểm nổi bật của MySQL như:

• MySQL là một hệ quản trị cơ sở dữ liệu mã nguồn mở và miễn phí giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp và cá nhân.
• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu MySQL có cơ sở người dùng lớn và tích cực giúp hỗ trợ và phát triển hệ thống.
• MySQL có thể được ứng dụng cho nhiều mục đích khác nhau, từ các ứng dụng web nhỏ đến các hệ thống doanh nghiệp lớn.
• Hiệu suất của hệ quản trị cơ sở dữ liệu MySQL cao và có thể xử lý một lượng lớn dữ liệu. 

SQL Server

SQL Server là hệ quản trị cơ sở dữ liệu được phát triển bởi tập đoàn Microsoft. Với ngôn ngữ truy vấn chính là Transact-SQL (T-SQL) giúp hỗ trợ quản lý nhiều loại dữ liệu, bảo mật mạnh mẽ và tích hợp chặt chẽ với các ứng dụng Microsoft khác. SQL Server cung cấp dịch vụ đám mây trên Azure giúp giảm gánh nặng quản lý hạ tầng.

Chức năng của SQL Server gồm quản lý hiệu suất, dự trữ dữ liệu phân tán và quản lý phiên bản. Với cộng đồng lớn và sự hỗ trợ từ Microsoft, SQL Server là một giải pháp mạnh mẽ cho việc quản lý cơ sở dữ liệu doanh nghiệp. Ưu điểm của hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server là:

• SQL Server có thể xử lý một lượng dữ liệu lớn, hoạt động với hiệu suất cao.
• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server có thể được mở rộng để đáp ứng nhu cầu của các ứng dụng doanh nghiệp lớn.
• SQL Server có các tính năng bảo mật giúp việc bảo vệ dữ liệu hiệu quả hơn.
• SQL Server tích hợp với các sản phẩm khác của Microsoft, chẳng hạn như Windows Server và Visual Studio.

Oracle

Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Oracle là một phần mềm quản lý dữ liệu mạnh mẽ và đáng tin cậy, được phát triển bởi Oracle Corporation. Với hơn 40 năm kinh nghiệm, Oracle Database không chỉ là một hệ thống lưu trữ thông tin mà còn là nền tảng đa nhiệm, hỗ trợ hiệu suất cao và an toàn đối với các ứng dụng doanh nghiệp quy mô lớn. Điểm mạnh của hệ quản trị cơ sở dữ liệu Oracle là:

• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Oracle có hiệu suất cao.
• Oracle có thể mở rộng nhằm đáp ứng nhu cầu của các ứng dụng doanh nghiệp lớn.
• Tính năng bảo mật hiệu quả giúp bảo vệ dữ liệu.
• Oracle được tích hợp với các sản phẩm khác của công ty như Oracle Fusion Middleware và Oracle E-Business Suite.

PostgreSQL

PostgreSQL là một trong những hệ quản trị cơ sở dữ liệu mã nguồn mở được biết đến với độ tin cậy, tính bảo mật và hiệu suất cao. Nó thường được sử dụng cho các ứng dụng web, ứng dụng doanh nghiệp và ứng dụng phân tích dữ liệu. Điểm mạnh của PostgreSQL là:

• PostgreSQL được tối ưu hóa nâng cao hiệu suất giúp xử lý lượng truy vấn lớn với tốc độ nhanh.
• PostgreSQL có là một hệ thống ổn định, có thể hoạt động trong thời gian dài liên tục mà không gặp sự cố.
• Hệ quản trị cơ sở dữ liệu PostgreSQL có tính bảo mật cao.
• Hỗ trợ nhiều loại dữ liệu và ngôn ngữ lập trình, có thể ứng dụng cho nhiều mục đích khác nhau.

Kết luận

Hy vọng với nội dung trên bạn đọc đã hiểu hệ quản trị cơ sở dữ liệu là gì và có thêm nhiều kiến thức thú vị hơn về hệ quản trị cơ sở dữ liệu. Cảm ơn bạn đọc đã quan tâm và đừng quên theo dõi FPT Shop để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích hơn nhé.

Xem thêm:

• Cơ sở dữ liệu là gì? Khái niệm, mô hình và ứng dụng của cơ sở dữ liệu mà bạn nên biết
• Truy vấn cơ sở dữ liệu là gì? Cùng tìm hiểu tất tần tật về truy vấn cơ sở dữ liệu

Hệ quản trị cơ sở dữ liệu là một hệ thống phức tạp đòi hỏi phải có một máy tính mạnh mẽ để có thể chạy các ứng dụng và phần mềm cần thiết. Do đó, việc mua một máy tính để bàn để tìm hiểu chuyên sâu về hệ quản trị cơ sở dữ liệu là một lựa chọn hợp lý. Tại FPT Shop, chúng tôi cung cấp các mẫu máy tính để bàn chất lượng, cấu hình mạnh mẽ của các thương hiệu uy tín trên thế giới như HP, Asus, Lenovo,... để khách hàng lựa chọn. Hãy đến FPT Shop để tham khảo các sản phẩm giá tốt.

• Máy tính để bàn